محمدباقر قالیباف بارها به فساد مالی و تخلف متهم شده است، هیچکدام از این اتهامها اما هرگز نتوانست جلوی خیزهای او برای ریاست بر دولت یا مجلس را بگیرد و او در نهایت، خردادماه ۱۳۹۹ بر صندلی ریاست مجلس شورای اسلامی نشست.
محمدباقر قالیباف که سه دوره نامزد ریاست جمهوری بوده است، در انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۶ با شعار مبارزه با فساد وارد رقابتهای انتخاباتی شد و جامعه را به دو گروه ۴درصدی و ۹۶ درصدی تقسیم کرد. او این چهار درصد را «رانتخوار و برخوردار» معرفی کرد و مدعی شد که از اکثریت محروم جامعه درمقابل آنها حمایت خواهد کرد. او در تبلیغات تلویزیونی خود گفت که این چهار درصد «پارتی دارند، پول دارند، قدرت دارند، حوزهی نفوذ دارند، حاشیهی امنیت دارند، آنها رسانه دارند».
قالیباف همچنین در سال ۱۳۹۶ و درجریان رقابتهای انتخاباتی فهرستی از داراییهای خود منتشر کرد. براساس این فهرست موجودی حساب بانکی او ۲۸ میلیون و حساب بانکی همسرش هشت میلیون بوده است.
او درحالی چنین ادعایی را مطرح کرده که اتهامات زیادی دربارهی فساد مالی قالیباف و حلقهی نزدیکانش مطرح شده است.
محمدباقر قالیباف فعالیت خود را در سازمان بسیج آغاز کرد، در سرکوب اعتراضهای کردستان حاضر شد و با آغاز جنگ به عضویت سپاه پاسداران درآمد.
او در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا منصوب شد و در سال ۱۳۷۶ از سوی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی به سمت فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد.
قالیباف در این سمت «مرد موشکی ایران» نام گرفت و برای توسعه برنامه موشکی سرمایهگذاری کلانی کرد.
قالیباف از جمله امضاکنندگان نامهای بود که پس از حمله به کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸ به محمد خاتمی، رئیس دولت نوشته شد و به دولت هشدار داده شد که «اگر ناآرامیها را کنترل نکند» وارد عمل خواهند شد.
او یک سال بعد، با حکم رهبر جمهوری اسلامی، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهدهدار شد و نقش پررنگی در سرکوب روشنفکران و روزنامهنگاران ایفا کرد. این سردار سپاه پاسداران همچنین از حامیان طرح امنیت اخلاقی بوده است.
محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۸۳ به ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز رفت و در این سمت بود که گزارشها پیرامون فساد مالی او قوت گرفت و تا به امروز ادامه داشته است.
فهرست اتهامات محمدباقر قالیباف، خانواده و نزدیکان او اما هرگز به کنارهگیریاش از قدرت منجر شد و او حتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ۱۳۹۸، بهعنوان سرلیست فهرست اصولگرایان به مجلس راه یافت تا به عنوان اولین فرمانده سپاه پاسداران بر صندلی ریاست مجلس تکیه بزند.
قالیباف در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
محمدباقر قالیباف خرداد ۱۳۸۳، از سوی محمد خاتمی به ریاست ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز منصوب شد و تا مردادماه ۱۳۸۴ در این سمت ماند.
اولین اتهامها دربارهی فساد قالیباف نیز در این دوره علیه او مطرح شد؛ وقتی که به عنوان نامزد انتخابات در سال ۱۳۸۴ وارد رقابتهای انتخاباتی شد.
در این دوره گفته شد که برخی قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر و سوخت به ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف کمک کردهاند و این اقدام در راستای معاملهی شخص قالیباف با آنها بوده است. براساس گزارشها، قالیباف وعده داده بود که به آزادی آنها کمک کند. این گزارشها اما سالها مخفی نگه داشته شد، اما هرازگاهی با بالا گرفتن کشمکشهای سیاسی، برخی از مقامات به آن اشاره کردهاند.
برای مثال، حسن روحانی، در مناظرههای انتخاباتی سال ۱۳۹۶ خطاب به محمدباقر قالیباف گفت: «اگر پرونده سال ۸۴ آقای قالیباف که دست من بود و نگذاشتم پرونده بشود و دعوا کردم با بعضیها در دبیرخانه که نباید کسی مطلع شود، اگر آن مردانگی را نکرده بودم، هم اکنون شما اینجا ننشسته بودید».
پیش از آن نیز، عبدالله رمضانزاده، دبیر و سخنگوی دولت اصلاحات، در گفتوگو با روزنامه شرق به تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۴ اعلام کرده بود که گزارشی پیرامون ستاد مبارزه با قاچاق در دوره آخر دولت خاتمی تهیه کرده و آن را به رئیس دولت نهم تحویل داده است.
به گفتهی او، این گزارش پیرامون «ورود پولهای کثیف به انتخابات» بوده است. او که بارها پیگیر این موضوع در حسابهای خود در شبکههای اجتماعی بوده است، این پرسش را مطرح کرده که «چرا گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره نقش پولهای کثیف در انتخابات ۸۴ منتشر نمیشود؟»
قالیباف در شهرداری تهران (۱۳۹۶-۱۳۸۴)
محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۸۴ بر صندلی ریاست شهرداری تهران نشست تا جایگزین محمود احمدینژاد، شهردار پیشین شود که به عنوان ششمین رئیس جمهوری ریاست دولت را برعهده میگرفت.
شورای شهر تهران در این سالها از افراد همسو با محمدباقر قالیباف تشکیل شده بود و به همین دلیل حاشیهها حول او تا پیش از تغییر دولت و دگرگونی چشمگیر شورای شهر تهران در سال ۱۳۹۲، کم بود. او در این دوران فعالیتهای عمرانی گستردهای در تهران انجام داد که دربارهی جزئیات مالی آن هرگز اطلاعرسانی نشد.
در پی تغییر دولت و شورای شهر اما خبرهایی از فعالیتهای فسادبرانگیز محمدباقر قالیباف در دوران ریاست شهرداری تهران منتشر شد.
برای مثال، در گزارشی که مردادماه ۱۳۹۲ در شرق منتشر شده، آمده است که «تنها عملکرد مالی سه سازمان از ۲۱ سازمان شهرداری در سال ۹۰ از سوی حسابرس شورا مقبول واقع شده است».
در گزارش دیگری که ۹ شهریور ۱۳۹۲ در روزنامه شرق منتشر شد، به جلسه اعضای شورای شهر با معاون مالیـاداری شهرداری اشاره شده و به نقل از اسماعیل دوستی آمده است: «بیش از یکمیلیارد یورو فاینانس برای پروژههای شهری گرفته شده است که خود یک بدهی برای شهر تهران محسوب میشود. در دومین اتفاق هم طی چند سال گذشته داراییهای شهرداری و سهم مشارکتها و تراکمها بیشتر از سالهای گذشته فروخته شده آیا برای این موارد جایگزینی در نظر گرفته شده است؟»
«حسابهای بیشمار شهرداری تهران» مورد دیگری است که اسماعیل دوستی به آن اشاره کرده و گفته است که طبق قانون درآمدهای سازمان معاونت و شرکتهای وابسته به شهرداری باید به حساب خزانه واریز شوند ولی هرکدام حساب جداگانهای دارند که مغایر با شفافیت مالی است.
پروژههای بزرگ شهری در دوران قالیباف مورد دیگری است که این عضو شورای شهر از آن انتقاد کرد و خبر داد که «این پروژهها حدود ۴۰ هزارمیلیاردتومان با بازپرداخت بدهی فاینانسها و بدهیهای داخلی و هزینههایی که از بودجه شهرداری بهطور مستقیم شده است خرج خواهند داشت».
او همچنین «تولد شرکتهای سرمایهگذاری در کنار بانک شهر» را «یک رانت اطلاعاتی» توصیف کرد. در بخش دیگری از گزارش به «یکهزارمیلیاردتومان هزینه فاقد سند» اشاره شده است.
عضو دیگر شورا، مجتبی شاکری نیز به عدم شفافیت پروژههای شهرداری اشاره کرد و گفت که نکتههای جدی درخصوص بانک شهر، شرکت جهان و بودجه تونل توحید مطرح است.
به گفتهی او، «یک عدم شفافیت، نظارت و پاسخگویی در شهرداری وجود دارد.»
با این همه، اقامت محمدباقر قالیباف در خیابان «بهشت» برای چهار سال دیگر ادامه یافت و در این مدت، انتشار گزارشها دربارهی فساد در شهرداری شتاب تندتری گرفت.
تیرماه ۱۳۹۵، سایت معمارینیوز به سردبیری یاشار سلطانی در خبری با عنوان «۱۸ تیر و قرق پارک جنگلی لویزان به خاطر عروسی دختر قالیباف» اعلام کرد که بخشی از ورودیهای اصلی پارک لویزان به خاطر برگزاری عروسی دختر قالیباف، شهردار تهران قرق شده است.
شهرداری تهران اما این خبر را تکذیب کرد و در بیانیهای آن را «در ادامه تخریبهای غیراخلاقی شهردار تهران» توصیف کرد. معمارینیوز اما با انتشار گزارشی دیگر بر ادعای خود تاکید کرد و خبر از «تهدید» شهرداری داد و نوشت: «البته شهرداری سابقه زیادی در تهدید معمارینیوز دارد و تاکنون از بیش از ۳۵ مطلب این سایت شکایت کرده که در تمامی موارد حکم به برائت معمارینیوز صادر شده و شهرداری در شکایات خود شکست خورده است».
در جنجالیترین گزارشها دربارهی فساد در شهرداری، شهریور ۱۳۹۵، معمارینیوز نامهای از سازمان بازرسی کل کشور را منتشر کرد که در آن شهرداری تهران به «ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری» و «تضییع اموال عمومی» به مبلغ ۲۲۰۰ میلیارد تومان متهم شده بود.
براساس گزارش معمارینیوز، یک میلیون و یکصد متر مربع از املاک شهرداری تهران به شکل غیرقانونی و با تخفیفهای ویژه به برخی از افراد نزدیک به شورای شهر تهران و خود اعضا واگذار شده است.
این گزارش پس از آن منتشر شد که غلامرضا انصاری، یکی از اعضای شورای شهر تهران در جلسه دوم شهریور ۱۳۹۵ خبر داد که شهرداری تهران تعدادی خانه و ملک خود را که جزو اموال عمومی است با «تخفیفهای غیرقانونی» به «برخی افراد خاص» واگذار کرده است.
براساس جزئیات منتشرشده در نامهی سازمان بازرسی کل کشور به مدیر کل دفتر شهرداری تهران همچنین به اسامی و جزئیات واگذاری اشاره شده بود. در این فهرست نام ۱۵۰ نفر شامل کارمندان شهرداری، نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهر آمده است که برخی از آنها عبارتاند از: محسن پیرهادی، الهه راستگو، معصومه آباد، هادی ساعی، ابوالفضل قناعتی، محمد حسین حیدریان و اسدالله راشدی.
خبرگزاری ایرنا نیز در اینباره نوشت که برخی از «این تخفیفها و تقسیطهای چند صد میلیونی و حتی میلیاردی» با «دستور مستقیم شهردار تهران» بوده است.
در بخش دیگر گزارش ایرنا آمده است: «این گزارش مربوط به یک دوره زمانی منتهی به سال ٩٢ میشود و باید پرسید اگر این روند در سالهای قبل و تا همین حالا ادامه داشته، شهردار تهران چه میزان دیگری از اموال شهر را به مدیران شهرداری و بیرون از بدنه شهرداری بذل وبخشش کرده است؟»
در واکنش به این گزارشها، شهرداری و برخی اعضای شورای شهر تاکید کردند که واگذاریها مطابق با قانون و در قالب تعاونی بوده است. محمدباقر قالیباف نیز با تایید این واگذاریها مدعی شد که واگذاریها «بر اساس مصوبات آییننامههای واگذاری مسکن و همچنین مصوبات شورای شهر تهران قانونی بوده است».
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز روز ۱۰ شهریور در نامهای به صادق آملی لاریجانی (رئیس وقت قوه قضاییه) از او خواست که «سریعتر» به پرونده معمارینیوز رسیدگی کند.
سایت معمارینیوز در پی این افشاگریها فیلتر و سپس از دسترس خارج شد. یاشار سلطانی، مدیر وبسایت معمارینیوز نیز مدتی بازداشت شد.
محمدباقر قالیباف شهریورماه ۱۳۹۶ صندلی خود را پس از ۱۲ سال به محمدعلی نجفی سپرد. شهردار جدید تهران ۲۴ دی ماه ۱۳۹۶ در گزارشی به شورای شهر تهران گفت که شهرداری تهران در دورهی قالیباف، دو قرارداد با نیروی انتظامی امضا کرده و در مجموع یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان پرداخت شده است.
به گفتهی نجفی، حدود ۱۷۳ میلیون تومان از این پول به شرکتهای مورد قرارداد رسیده و مابقی آن برای انتخابات به حساب یکی از معاونان شهرداری تهران بازگشته است. با استناد به گفتههای نجفی، یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان از حساب شهرداری برای انتخابات سال ۱۳۹۶ هزینه شده است.
شهردار جدید همچنین تاکید کرد که ارزش قراردادهای مورد اشاره «حتی ۱۰ میلیون تومان» هم نبوده است.
«بدهی ۵۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری، سرمایهگذاری اموال صندوق ذخیره کارمندان شهرداری در پروژهای با شائبهی فساد مالی، استخدام ۱۳ هزار نفر در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و برداشت زیاد از چاههای آب تهران و در نتیجه افزایش نشست زمین» از دیگر مواردی بود که در گزارش محمدعلی نجفی از اقدامات محمدباقر قالیباف اشاره شده است.
«واگذاری بخشی از زمینهای منطقه عباسآباد تهران به یک نهاد نظامی» مورد دیگری است که محمدعلی نجفی به شورای شهر تهران گزارش کرد و گفت که نمیتوان از نظر حقوقی مانع واگذاری این زمینها شد.
او همچنین تاکید کرد که بخشهای محرمانه گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد شهرداری قبلی را به صورت محرمانه به اعضای شورای گزارش خواهد کرد.

پرداختهای غیرقانونی به موسسه خیریه امام رضا
همسر محمدباقر قالیباف، زهرا مشیرالاستخاره بارها خبرساز شده است که برخی از آنها عبارتند از: عضویت در هیئت منصفه دادگاه مطبوعات، ریاست دانشکده مدیریت و علوم انسانی واحد تهران شمال دانشگاه آزاد و کمک چند ده میلیارد تومانی شهرداری تهران به خیریه تحت کنترلش.
غلامرضا انصاری، عضو شورای شهر تهران، دوم آبان ۱۳۹۵ خبر داد که شهرداری تهران زمینی به مساحت ۵۰ هزار مترمربع را «به صورت رایگان یا نزدیک به رایگان و با قیمت ناچیز» به خیریه امام رضا واگذار کرده و هر ساله نیز به این خیریه کمک مالی کرده است.
به گفتهی این عضو شورای شهر، بخش قابل توجهی از ساختمان و تأسیسات موسسه خیریه امام رضا با کمکهای مستقیم و غیرمستقیم شهرداری تهران ایجاد شده است.
روزنامه شرق نیز در گزارشی در اینباره به نقل از اعضای شورای شهر تهران نوشت که شهرداری تهران از سال ۱۳۹۱ به خیریه امام رضا «چند ده میلیارد تومان» پرداخت کرده و در بودجه سال ۱۳۹۵ شهرداری تهران نیز ۳۵ میلیارد تومان کمک به این خیریه پیشبینی شده است.
شهرداری تهران در واکنش به این گزارشها اعلام کرد که این زمین برای فعالیتهای درمانی عامالمنفعه واگذار شده و ساخت یک مرکز درمانی تحت نظارت مجید سمیعی درآن در مراحل انتهایی قرار دارد.
در گزارشی که رویداد۲۴ بهمنماه ۱۳۹۸ منتشر کرد، میزان این واگذاریها بیشتر از گزارشهای پیشین اعلام شد. براساس اسناد منتشرشده، سه قطعه زمین به موسسه خیریه واگذار شده است که عبارتاند از:
- قطعه ۱۲ از پلاک ثبتی ۵/۱۹ به متراژ ۳۰۰۰ متر مربع و اعیانی ۴۰۰۰ متر مربع در تاریخ ۵ اردیبهشت سال ۱۳۹۰
- قطعه ۱۷ از پلاک ثبتی ۵/۱۹ به متراژ ۴۹۰۶۸ مربع در همان تاریخ ۵ اردیبهشت سال ۱۳۹۰
- بخشی از قطعه ۱۳ پلاک ثبتی واقع در حریم دکل برق به متراژ ۲۰۸۴۵ متر مربع و ۹۴۴ متر مربع (جمعا ۲۱۷۸۹ متر مربع) در تاریخ ۱۴ اردیبهشت سال ۹۰

تحقیق و تفحص از قراردادهای رساتجارت و سهشهید
بررسی قراردادهای شهرداری با شرکت رساتجارت و قرارداد موسوم به سهشهید، زمستان ۱۳۹۷ در شورای شهر تهران کلید خورد. در این تحقیق، توافقنامهها و قراردادهای شهرداری تهران با طرفهای دیگر که سقف آنها بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان بوده و در فاصله سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸منعقد شده، بررسی شده است.
سید محمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصادی شورای شهر تهران، اردیبهشت ۱۴۰۰ هنگام قرائت گزارش در شورای شهر تهران گفت که «دو توافقنامه تحت عنوان فاینانس یک و دو برای قراردادهای بالای ۵۰۰ میلیارد را شامل میشد که هر دو مورد محرمانه ذکر شده بود و به این دلیل مدتهای زیادی برای بررسی آن با محدودیت در دسترسی به مدارک و اسناد روبرو بودیم».
محمود میرلوحی مردادماه ۱۳۹۹ نیز خطاب به محمدباقر قالیباف به روزنامه اعتماد گفته بود: «دوست دارم ببینم که ایشان نسبت به واقعیتهایی که به صورت سند در دست من هستند، چه واکنشی نشان میدهند و چه رفتاری میکنند»
محمدباقر قالیباف پیش از این از محمود میرلوحی به اتهام «نشر اکاذیب، توهین و تشویش اذهان عمومی» شکایت کرده بود.
با این حال شورای شهر تهران در گزارش خود تخلفات را محرز دانسته و درخواست تعقیب و پیگرد قانونی متخلفان را در مراجع صالح قضایی و هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری مطرح کرده است.
متخلفین در این گزارش عبارتاند از:
- شهردار وقت تهران (محمدباقر قالیباف) و رئیس شورای سازمان املاک و مستغلات
- قائم مقام و معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تهران
- معاون مالی و اقتصاد شهری وقت شهرداری تهران
- مدیران عامل وقت سازمان املاک و مستغلات
- اعضای هیئت مدیره وقت سازمان املاک و مستغلات
- اعضای شورای وقت سازمان املاک و مستغلات
- مدیرعامل وقت شرکت حسابرسی امین محاسب به عنوان حسابرس رسمی سازمان املاک و مستغلات
- بازرس قانونی وقت سازمان املاک و مستغلات
- مدیرکل امور مالی وقت شهرداری تهران
- مدیر کل امور حقوقی وقت شهرداری تهران
رشوه ۶۵ میلیارد تومانی قالیباف
مصطفی میرسلیم، نماینده تهران ششم خرداد ۱۳۹۹ از رشوه به مجلس خبر داد و تیرماه همان سال اعلام کرد که رشوه ۶۵ میلیارد تومانی به تحقیق و تفحص مجلس از شهرداری تهران به ریاست محمدباقر قالیباف برمیگردد.
به گفتهی او، «رایزنیهای پشت پرده» صورت گرفت تا تحقیق و تفحص از شهرداری تهران در مجلس تصویب نشود.
تحقیق و تفحص از شهرداری تهران اسفند ۱۳۹۵ مطرح شد اما با رای مخالف نمایندگان مجلس متوقف شد.
مصطفی میرسلیم همچنین تاکید کرد که همه مدارک مربوط به این موضوع را به قوه قضائیه ارسال کرده است.
مردادماه ۱۳۹۹ غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی خبر داد که یک نماینده پیشین مجلس در ارتباط با پرونده «رشوه ۶۵ میلیارد تومانی قالیباف» بازداشت شده است.
با این حال، اسفند ۱۳۹۹ دادگاه رأی به دروغ بودن ماجرای رشوه ۶۵میلیارد تومانی محمدباقر قالیباف به مجلس سابق داد.
این اول بار نبود که علیرغم مستندات و گزارشها، دادگاه محمدباقر قالیباف را تبرئه میکرد، پیش از آن نیز، دادگاه مدیران شهرداری را در پرونده املاک نجومی تبریئه کرده بود.
فساد عیسی شریفی، قائممقام محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران
عیسی شریفی به مدت ۱۲ سال معاون محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران بود و در اواخر دوره ریاست قالیباف از سمت خود استعفا کرد. او که مرد در سایهی قالیباف بود، اواخر سال ۱۳۹۵ بدون اعلام جزئیات بازداشت و پس از مدتی با وثیقه آزاد شد.
خبر رسمی بازداشت عیسی شریفی، شهریورماه ۱۳۹۶ اعلام شد و غلامحسین محسنیاژهای، سخنگوی قوه قضائیه با تایید بازداشت او گفت: «اصل دستگیری درست است و اتهام ایشان مالی است. از جزئیات خبر ندارم اگر داشتم هم از بیان آن معذور بودم».
تخلفات عیسی شریفی از هفت هزار میلیارد تومان تا ١٣ هزار میلیارد در رسانهها مطرح شد. گفته شد که تخلفات او در درارتباط با تفاهمنامه بین سپاه پاسداران و شهرداری تهران بوده است. تفاهمنامه ٢٠ هزار میلیارد تومانی بین شهرداری تهران وهلدینگ یاس به نمایندگی از بنیاد تعاون سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۳ رسانهای شد. براساس این تفاهمنامه، فعالیتهای عمرانی تهران تا سقف ٢٠ هزار میلیارد تومان به هلدینگ یاس واگذار شده بود.
با این همه هیچگونه جزئیاتی درباره پروندهی عیسی شریفی منتشر شد و مشخص نشد که او در زمان برگزاری دادگاه آزاد بوده یا در بازداشت باقی مانده است. موضوع مهمتر اینکه، با وجود سمت شریفی به عنوان معاون و قائممقام شهردار تهران، پروندهای علیه محمدباقر قالیباف در دادگاه مطرح نشد.
درنهایت، خردادماه ۱۳۹۹، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد که تاکنون ۴۰ جلسه دادگاه پرونده عیسی شریفی برگزار شده است.
به گفته غلامحسین اسماعیلی، این پرونده در دادگاه قضایی نیروهای مسلح در حال رسیدگی بوده و ۱۱ متهم نیز داشته است.
او همچنین در پاسخ به خبرنگاری که پرسیده بود «اگر در روند پرونده عیسی شریفی مشخص شود رئیس فعلی مجلس دخالتی در رونده پرونده وی داشته چه اتفاقی میافتد»، گفت که محتوای پرونده عیسی شریفی نشان میدهد محمدباقر قالیباف در زمره متهمان این پرونده نیست».
اسفندماه ۱۳۹۹، رای دادگاه پرونده موسوم به گروه اقتصادی یاس در دیوان عالی کشور تایید شد و عیسی شریفی از متهمان این پرونده، به ۲۰ سال حبس تعزیری، جزای نقدی و استرداد وجوه تحصیلی محکوم شد.
موضوع فساد گروه اقتصادی یاس و سپاه پاسداران در فایل صوتی گفتوگوی فرماندهان سپاه نیز آمده است. ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ رادیو فردا یک فایل صوتی حدود ۵۰ دقیقهای را منتشر کرد که حاوی گفتوگوی محمدعلی (عزیز) جعفری، فرمانده پیشین و صادق (میرزاحسن) ذوالقدرنیا، معاون سابق اقتصادی و سازندگی سپاه پاسداران بود.
این دو در این جلسه به نقش مستقیم محمدباقر قالیباف در زمان شهرداری تهران، در پرونده فساد در بنیاد تعاون سپاه اشاره میکنند.
سیسمونیگیت
انتشار تصاویر دختر، داماد و همسر محمدباقر قالیباف در فروردینماه ۱۴۰۱ تازهترین موضوع درباره محمدباقر قالیباف است که واکنشهای زیادی به همراه داشته است. محمد اشتری، فعال اصولگرا وعدالتخواه، اواخر فروردین ۱۴۰۱ با انتشار این تصاویر در صفحه خود نوشت که خانواده قالیباف برای خرید سیسمونی نوه سردار قالیباف به ترکیه رفتند.
اشتری همچنین خبر داد که آنها بر سر اضافهبار با متصدی تحویل بار بحث کردهاند. به روایت او، جر و بحث آنها در صف تحویل بار توجه دیگر مسافران را به آنها جلب کرد. وحید اشتری با انتشار تصاویر آنها همچنین نوشت: «نمیشود آن بالا نشست و با چفیه برای مردم از تولیدملی و اشتغال و ممنوعیت ورود لوازم خانگی و خودروی ملی سخنرانی کرد و خانواده را برای خرید سیسمونی بدرقه ترکیه کرد.»
پسر قالیباف به سرعت در صفحه اینستاگرام خود از این موضوع عذرخواهی کرد و آن را «خطایی نابخشودنی» توصیف کرد. همزمان برخی فعالان سیاسی خواستار استعفای رئیس مجلس شدند.
الیاس قالیباف که خود با اتهاماتی در مورد فساد اقتصادی مواجه است همچنین نوشت که سفر خواهر و همسرش برای خرید سیسمونی نبوده و پدرش نیز با این سفر مخالف بوده است.
انتشار این تصاویر، واکنشهای بسیاری را برانگیخت و کاربران شبکههای اجتماعی با هشتگ «سیسمونیگیت» و دیگر هشتگها، قالیباف و دیگر مقامات جمهوری اسلامی را به دو رویی متهم کردند. البته برخی از همراهان قالیباف نیز در این میان، از او طرفداری کردند.
حلقه خانوادگی و نزدیکان قالیباف؛ شبکهی شرکتها
براساس اسناد رسمی، محمد باقر قالیباف عضو هیئت موسس موسسه آموزش عالی غیر دولتی و غیر انتفاعی خراسان بوده است که در سال ۱۳۹۱ تاسیس شده است.
محمدحسین مدهوش طوسی، خزانه دار این موسسه در شرکتهای متعددی حضور دارد که عبارتند از:
- پرورش آرتیمای کویر
- احداث نگهداری و بهره برداری راه آهن و پل شلمچه بصره
- مهندسی مدیران سازه
- ریل پرداز نو آفرین
- فرهنگی آموزشی مفتاح قایم
- ریل پرداز سیستم
- ریل پرداز سیر
- صنایع غذایی راشا سلامت ایرانیان
- ساینا گستر پردیسان
- خیریه متوسلین امام رضا
- شمیم صفا پروتئین ایرانیان
- ارزش آفرینان فدک
- نصر آفرینان
- ریل پرداز نو آفرین
- تهیه توزیع غذای دنا آفرین فدک
- شرکت تولید نیروی برق سبز بینالود
- خدماتی بازرگانی کندکارسوران
- مهندسی مدیران سازه سناباد
هرکدام از شرکتهای مورد اشاره دارای شرکتهای تابعه هستند و حلقهای از شرکتهای متصل به هم و متصل به برخی نهادهای حکومتی را تشکیل میدهند.
قالیباف همچنین عضو هیئت موسس انجمن ژئوپلیتیک ایران است که در سال ۱۳۸۲ تاسیس شده اما به نوشتهی وبسایت این موسسه، «هسته اولیه انجمن ژئوپلیتیک ایران در اواسط دهه ۷۰ » شکل گرفته است. این موسسه دارای چندین کمیته است.
قالیباف عضو موسس یک شرکت نیز بوده است. براساس اسناد رسمی و گزارش منتشرشده در وبسایت شرکت سپاد خراسان، او در کنار نورعلی شوشتری و سردار محسن رفیق دوست از اعضای موسس این شرکت بوده است. به نوشتهی وبسایت این شرکت، شرکت سپاد خراسان در سال ۱۳۶۶ با پشتوانه مادی و معنوی ۱۰ هزار سهامدار رزمنده و ایثارگر تاسیس شد و نام خود را از ابتدای کلمات «سازندگی پس از دفاع» برگزید. این شرکت تاکنون پروژههای ساختمای پرشماری را انجام داده است که برخی ازآنها عبارتند از الماس شرق، مجتمع تجاری گردشگری وصال، منطقه تجاری گردشگری سپاد، پارک ساحلی آفتاب و شهربازی سرزمین خورشید. مجتمع تولیدی وخدماتی سپاد خراسان، توامان انرژی فردوس، رنگین کمان انرژی سناباد و مجتمعهای تجاری الماس شرق سپاد خاوران از جمله شرکتهای زیرمجموعه این شرکت است.
همانطور که مشاهده شد خزانهدار دانشگاه خراسان، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل موسسه خیریه امام رضا بوده است، موسسهای که پرداختهای متعدد شهرداری زیر نطر قالیباف به آن، بارها ازسوی مقامات متفاوت مورد اشاره قرار گرفته است. زهرا سادات مشیرالاستخاره از اعضای هیئت مدیره این موسسه خیریه به شمار میرود و نامهایی ازقبیل سیدمهدی تشکری هاشمی، علیرضا ظریف رمضانی قالی باف، سید محمد جواد شوشتری، سید محمدهادی ایازی، معصومه آباد و محمدباقر ضمیر خورسندی در میان هیئت مدیره موسسه خیریه امام رضا دیده میشود که از یاران و نزدیکان قالیباف در عرصه سیاسی به شمرا میروند.
هرکدام از این افراد در چندین شرکت دیگر حضور دارند. برای مثال، براسا اسناد رسمی، نام محمد جواد شوشتری دستکم در ۱۴ شرکت دیده میشود که عبارتاند از:
- ضمیر مد آسیا
- خیریه متوسلین به امام رضا
- خانه اندیشمندان علوم انسانی
- پیام سلامت پاسارگاد
- دانش بنیان جهاد دانشگاهی
- صندوق قرض الحسنه دانشجویان ایران
- مجمع خیرین دانشگاهی ایسار
- رشد و شکوفایی جوان
- سازمان فرهنگی هنری شهرداری
- موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
- علایم راهنمایی و فنی ایران
- مؤسسه روشنای مشرق زمین
- اندیشه و عمل پویا
- برج میلاد تهران
در موردی دیگر، شرکتهای مرتبط با سید جعفر تشکری هاشمی عبارتاند از: هادیان شهر تهران، ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران، راه اهن شهری تهران وحومه ، اتوبوسرانی تهران و حومه، بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه ، راهگشای ناجی پارس وعلایم راهنمایی و فنی ایران
محمدباقر ضمیر خورسندی نیز در سالهای اخیر در شرکتهای متعددی حضور داشته است که نام برخی از آنها به شرح زیر است:
- پیام سلامت پاسارگاد
- توسعه بازرگانی ستاره بارمان
- گروه مالی بین الملل نیکی
- گروه سرمایه گستران توسعه بارمان
- کارگزاری سهام گستران شرق
- اوراسیا سانیا خودرو
- ضمیر معدن
- ضمیر تجارت
- به لین تدبیر
- مرکز بین المللی علوم مغز و اعصاب ایرانیان
- ضمیر مد آسیا
- خیریه متوسلین به امام رضا
- مدیریت ساختمان سازه بلندان توسعه
- رنگین کمان تابان خلیج فارس
- سرمایه گذاری اندیشه محوران
- ساختمان و خدمات نوساز نائب
- توسعه خدمات مدیریت بهین تدبیر ما
- طاق و سایه ساباط
- گروه توسعه صنایع و معادن شهر
- طراحان عصر ایده و اندیشه
- توسعه بازرگانی بین الملل شهر
- توسعه فن آوری آسه تک
- توسعه سرمایهگذاری آسه تک
نام زهرا سادات مشیرالاستخاره در چندین شرکت و موسسه دیده میشود که عبارتاند از: موسسه خیریه متوسلین به امام رضا، شرکت پیام سلامت پاسارگارد، رهنمای سعادت خانواده، اتحادیه جهانی زنان مسلمان و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران.
موسسه خیریه متوسلین به امام رضا همچنین دارای دو شرکت زیرمجموعه به نامهای شرکت ضمیر مد آسیا و شرکت تولیدی پرمنگنات پتاسیم پارس زمرد زنجان است.
از طرف دیگر، در هیئت مدیره شرکت پیام سلامت پاسارگاد نام سید محمدعلی مشیرالاستخاره دیده میشود که بررسیهای ویکیفساد نشان میدهد این خویشاوند زهرا مشیر، عضو هیئت مدیره شرکت بازرگانی نسیم برکت نیز بوده است. بازرگانی نسیم برکت دارای شرکت تابعهای به نام سبزگوهر سانا است.
از دیگر اعضای خانوادهی همسر قالیباف، رضا مشیرالاستخاره، برادر او است که حضور پررنگی در فعالیتهای انتخاباتی محمدباقر قالیباف داشته است. امیر مقدم، روابط عمومی و رابط پارلمانی معاونت اجرایی ریاستجمهوری دولت یازدهم بهمن ماه ۱۳۹۸ در صفحه توییتر خود دربارهی او نوشت: «رضا مشیر برادر زن قالیباف در الجزایر چه میکند؟ مشیر سالهاست ساکن الجزایر شده و بنابر اخبار در تردد بین استرالیا و الجزایر است. الجزایر جزو چند کشور هشدار دنیا درجریان پولشویی است و بسیار غارتگران ایران پولها را آنجا نگهداری میکنند. آیا مشیر بخشی از پولهای قالیباف را اداره میکند…»
الیاس قالیباف، فرزند محمدباقر قالیباف نیز سالها عضو هیئت مدیره موسسه نوآوران آموزشی شمسالشموس بوده است. این موسسه صاحبامتیاز مدرسه غیرانتفاعی و مجمتع آموزشی به نام مهر هشتم است که چندین مرکز آموزشی و مدرسه تاسیس کرده است. براساس اسناد رسمی، الیاس قالیباف جزو هیئت موسس و مدیرعامل این موسسه از سال ۱۳۹۰ بوده است.
در این باره، یاشار سلطانی، روزنامهنگار در صفحه توییتر خود نوشته است: «مدرسه شمسالشموس متعلق به الیاس قالیباف زیرمجموعه خیریه امام رضا، متعلق به همسر قالیباف است. بنیاد مستضعفان سه قطعه زمین به مساحت ۵۸۳۹ متر در سعادتآباد به شمسالشموس واگذار کرد. در عوض قرار شد عوارض ۶۴ میلیارد تومانی ساخت برج ۲۱ طبقه در باغ برره متعلق به بنیاد را شمسالشموس پرداخت کند! این ۶۴ میلیارد تومان در قالب هولوگرام (تراکم سیار) به بنیاد منتقل شد. هولوگرامها متعلق به خیریه همسر قالیباف است و مشخص نیست یک خیریه چرا باید تراکمفروشی کند».
پیش از او، محمدعلی نجفی، شهردار وقت تهران نیز به این موشوع اشاره کرده و گزارش آن را به دادستان تهران ارجاع داده بود.
علاوه براین، همزمان با کشف فساد مالی در بنیاد تعاون سپاه پاسداران و «ارتباط» محمدباقر قالیباف با آن، گزارشهایی هم در مورد «بازداشت چندساعته» الیاس قالیباف و «فرار او به ابوظبی» مطرح شد که ازسوی محمدباقر قالیباف و غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه ایران تکذیب شد.
سید محمد مهدی احمدی برادر همسر الیاس قالیباف و داماد محسن رضایی (فرمانده کل سابق سپاه پاسداران) از دیگر افرادی است که در حلقهی ارتباطات خانوادگی و اقتصادی قالیباف قرار میگیرد. براساس اسناد رسمی، نام او در شرکتها و موسسههایی از قبیل «صرافی شهر، توسعه مدیریت نیرو گاهی ایرسا، لیزینگ شهر، صنعت نصر معدن، فرهنگی هنری ملت تابناک ما، بانک شهر، صندوق ذخیره کارکنان بانک شهر، توسعه بازرگانی بینالملل شهر، توان تامین شفق و مهندسی و ساخت پارس سازه» دیده میشود.
به گزارش رسانههای ایران، اسحاق قالیباف، فرزند دیگر محمدباقر قالیباف در استرالیا ساکن است. در همین رابطه، خردادماه ۱۳۹۹، علی غفاریان از فعالان رسانهای اصولگرا در صفحه توییتر خود نوشت:«به نظرتون اسحاق قالیباف پسر کوچک آقای قالیباف که در استرالیا تحصیل کرده، چگونه رانت فروش عمده گوشت در فروشگاههای شهروند در زمان شهردار بودن پدرش را به دست آورده بود؟» او از قالیباف که به زعم او «هیچوقت درباره کاسبیهای خانوادهاش توضیح نداده» خواست که دربارهی این «رانت» شفافسازی کند.
امیررضا بحیرایی، همسر مریم قالیباف نیز مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت ماهو کیان نیک است. این شرکت در سال ۱۳۹۷ تاسیس شده است. دیگر عضو هیئت مدیره شرکت ماهو کیان نیک، علی مال میریان نام دارد که براساس اسناد رسمی در ۹ شرکت حضور دارد.