مسعود مهردادی

متهم پرونده اختلاس ۱۳ هزار میلیارد تومانی در شهرداری تهران

مسعود مهردادی از چهره‌‌های مطرح اقتصادی در بنیاد تعاون سپاه پاسداران به شمار می‌رود و مدیریت بسیاری از شرکت‌های وابسته به آن را در دهه‌‌ی ۹۰ برعهده داشت. نام او اما در میانه‌ی دهه‌ی ۹۰ با فساد ۱۳هزار میلیاردی هلدینگ یاس گره خورد.

مسعود مهردادی کمی بعد از تاسیس شرکت گروه توسعه اقتصادی یاس (هلدینگ یاس) به عنوان عضو هیئت‌مدیره در این شرکت مشغول به کار شد و تا سال ۱۳۹۷ در این مقام باقی ماند.

هلدینگ یاس که سازمان اصلی بنیاد تعاون سپاه در حوزه خدمات، واسطه‌گری و مسکن به شمار می‌رود،‌ در زمستان ۱۳۹۶ و پس از بروز مفاسد گسترده منحل شد. ارتباط این پرونده با شهرداری تهران از یکسو و سپاه پاسداران از سوی دیگر موجب شد که اطلاع‌رسانی‌ها درخصوص این فساد ناقص و مبهم باشد.

از سابقه‌ی مسعود مهردادی اطلاعات چندانی در دست نیست و به نظر می‌رسد که خبرگزاری‌های رسمی و وابسته به سپاه پاسداران گزارش‌های خود درباره‌ی این سردار سپاه را حذف کرده باشند.

براساس گزارشی که در خبرگزاری مهر منتشر شده، مسعود مهردادی کارشناسی ارشد در مدیریت صنعتی را از دانشگاه امام حسین، دانشگاه افسری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گرفته است. و در سال ۱۳۸۹ به عنوان دانشجوی دوره دکترای مدیریت سیستم‌ها از همین دانشگاه مشغول بوده است.

در سال ۱۳۸۷ به عنوان یکی از اعضای اصلی هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه منصوب شد و تا سال ۱۳۹۷ به عنوان «جانشین اقتصادی» بنیاد تعاون سپاه به فعالیت پرداخت.

مسعود مهردادی همچنین در پی تاسیس شرکت توسعه اعتمادمبین در سال ۱۳۸۸، به نمایندگی از شرکت گروه اعتماد مهر پارس، سهامی‌خاص، به عنوان نائب رئیس هیئت‌مدیره منصوب شد.

شرکت توسعه اعتمادمبین، سهام شرکت مخابرات ایران را در سال ۱۳۸۸ خریداری کرد. در این معامله که از بزرگ‌ترین معامله‌ها در تاریخ بورس ایران به‌شمار می‌رفت، ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات ایران به کنسرسیوم اعتماد مبین، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فروخته شد. این شرکت متشکل از سه شرکت ثبت‌شده در استان‌های تهران و خراسان است که عبارت‌اند از: شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد و شرکت شهریار مهستان.

به‌گزارش خبرگزاری مهر، کنسرسیوم اعتماد مبین به عنوان مالک بلوک مدیریتی سهام شرکت مخابرات ایران، در سال ۱۳۸۹ اعضای هیئت مدیره شرکت ارتباطات سیار را تغییر داد و بنابراین مسعود مهردادی، حمیدرضا رفیعی و رسول سرائیان جایگزین اعضای سابق شدند و همچنین مسعود مهردادی به عنوان رئیس هیئت مدیره منصوب شد. 

براساس گزارش خبرگزاری مهر، مسعود مهردادی علاوه براین،‌ ریاست هیئت مدیره تعاونی اعتبار ثامن‌الائمه، عضویت در هیئت مدیره موسسه مالی و اعتباری انصار، عضویت در هیئت مدیره گروه بهمن، ریاست هیئت مدیره شرکت سرمایه‌‌گذاری شهریار مهستان، ریاست هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد، نایب رئیس هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد مبین، ریاست هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری پردیس سبز ملل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری اعتبار ایران را در کارنامه خود دارد.

این شرکت‌ها اغلب شرکت‌های زیرمجموعه‌ی دیگری هم دارند و یا خود از شرکت‌های تابعه‌ به شمار می‌روند. برای نمونه، براساس اطلاعات منتشرشده در روزنامه رسمی کشور، شرکت‌های سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد و شهریار مهستان متعلق به بنیاد تعاون سپاه و شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران نیز وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام است.

شرکت ارتباطات سیار ایران مشهور به همراه اول از دیگر شرکت‌هایی است که مسعود مهردادی ریاست هیئت‌مدیره آن را عهده‌دار بوده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، او در سال ۱۳۹۳ به نمایندگی از شرکت مخابرات ایران درکنار نمایندگانی از شرکت‌های مخابرات استان تهران، مخابرات استان اصفهان، شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران و شرکت مهر اقتصاد نوین به عنوان عضو جدید هیئت مدیره شرکت ارتباطات سیار ایران معرفی شد.

دیگر شرکت‌هایی که در لایه‌ی تودرتوی شرکت‌های متعلق به سپاه پاسداران قرار دارند و سردار مهردادی مدیریت آنها را برعهده دارد، عبارتند از: گروه مهندسی و توسعه اقتصاد البرز فام، مؤسسه بنیاد خیریه فاطر صادق، گروه تخصصی تجارت الماس مبین، سرمایه‌گذاری گنجینه شایستگان، توسعه معادن پهنه تهران، مهندسی افق توسعه صابرین، مؤسسه فرهنگی ثاراله دزفول، توسعه صنعت سلامت پردیس، توسعه اقتصادی سبا، سرمایه‌گذاری اعتبار ایران و سرمایه گذاری توسعه ارتباطات تابا.

پرونده‌ی فساد و حکم حبس

فساد در هلدینگ یاس از جمله پرونده‌های پیچیده و مبهمی بود که در میانه‌ی دهه‌ی ۹۰ مطرح شد و مسعود مهردادی در کنار عیسی شریفی و محسن سجادی‌نیا با نام مستعار «محمود سیف» متعاقباً‌ بازداشت و محاکمه شدند.

ماجرای فساد در هلدینگ یاس به امضای تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری تهران و سپاه پاسداران برمی‌گردد. براساس گزارشی که در سایت دیده‌بان ایران منتشر شده، در این قرارداد مقرر شد که پروژه‌های عمرانی تهران تا سقف ۲۰ هزار میلیارد تومان به مدت چهارسال به سپاه پاسداران واگذار شود.

مسعود مهردادی یکی از فرماندهان سپاه بود که امضایش در زیر این قرارداد دیده شد. محمدباقر قالیباف، شهردار تهران؛ عیسی شریفی قائم مقام شهردار؛ سید داود هاشمی، معاون مالی و اقتصاد شهری از سوی شهرداری تهران؛ جمال‌الدین آبرومند، معاون فرمانده کل سپاه و رئیس هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه و سیدپرویز فتاح، مدیرعامل وقت از دیگر افرادی بودند که در این تفاهم‌نامه دخالت داشتند.

تفاهم‌نامه میان شهرداری تهران و سپاه پاسداران در خرداد ۱۳۹۳ منعقد شد و در سال ۱۳۹۶ از هلدینگ یاس به عنوان متهم اصلی پرونده‌ی فساد ۱۳هزار میلیارد تومانی نام برده شد. در همین رابطه، اعلام شد که شرکت رسا تجارت مبین از شرکت‌های زیر‌مجموعه هلدینگ یاس وابسته به سپاه پاسداران منحل شده و مدیران ارشد آن یعنی مسعود مهردادی، محمود خاکپور و محسن سجادی‌نیا (محمود سیف) بازداشت شده‌اند.

به گفته‌ی محمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصادی شورای شهر تهران «در جریان مبادلات مالی بین دو نهاد، مبلغ ۱۷۰۰ میلیارد تومان از بدهی‌‌های سپاه به شهرداری تهران (مربوط به سال ۱۳۹۴‌) در صورتجلسات مالی سال ۱۳۹۵ غیب شده است».

جزئیات این فساد هرگز منتشر نشد و دادگاه متهمان پرونده نیز در ستاد کل نیروهای مسلح و دادسرای نظامی قوه قضائیه برگزار شد. دادگاه به دلیل نظامی بودن غیرعلنی اعلام شد و در نهایت در سال ۱۳۹۹ روابط عمومی سازمان قضایی نیرو‌های مسلح در اطلاعیه‌ای احکام دادگاه را اعلام کرد.

بدین‌ترتیب اعلام شد که عیسی شریفی، محسن سجادی‌نیا (محمود سیف)، محمود خاکپور و مسعود مهردادی در مجموع به ۵۷ سال زندان محکوم شده‌اند و احکام به تایید دیوان عالی کشور نیز رسیده است. اتهام آنها «مشارکت در کلاهبرداری باندی، مشارکت در پولشویی، برداشت و تصاحب غیرقانونی» اعلام شد.

براین اساس، محمود سیف به ۳۰ سال حبس تعزیری، جزای نقدی و استرداد وجوه تحصیلی؛ عیسی شریفی به ۲۰ سال حبس تعزیری، جزای نقدی، استرداد وجوه تحصیلی؛ محمود خاکپور به پنج سال و شش ماه حبس، ۴۰ ضربه شلاق تعزیری، جزای نقدی، رد مال و مسعود مهردادی به دو سال حبس تعزیری محکوم شدند. همچنین اعلام شد که حکم صادره نسبت به سه متهم دیگر (بدون اشاره به نام آنها) نقض و به منظور رسیدگی به شعبه هم‌عرض ارجاع شده است.

مطابق اطلاعیه سازمان قضایی نیرو‌های مسلح، «مبلغ پنج هزار و ۸۵۳ میلیارد و ۵۳۰ میلیون و ۶۳۶ هزار و ۷۰۶ ریال بدهی متهمان در قالب املاک و مستغلات بر اساس ارزش زمان وقوع جرم (سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵) به بیت‌المال مسترد شده است».

شیوه‌ی بررسی پرونده و احکام صادره انتقادهای زیادی را برانگیخت. در همین رابطه، محمدجواد حق‌شناس، عضو وقت شورای اسلامی تهران و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی گفت که در رأی صادره هیچ توجهی به حقوق شهرداری تهران صورت نگرفته است.

در گزارشی که خبرگزاری ایسنا از نطق پیش از دستور محمدجواد حق‌شناس در جلسه‌ شورای شهر تهران منتشر کرده، همچنین انتقاداتی نسبت به شیوه‌ی برگزاری دادگاه مطرح شده و حق‌شناس گفته است که «تشکیل دادگاه خاص همچون دادگاه ویژه روحانیت و دادگاه نظامی و سازمان قضایی نیروهای مسلح برای آن نیست که حریم امنی برای صنف خاصی در نظر گرفته شود». 

به گفته‌ی محمدجواد حق‌شناس، مطالبات کلان شهرداری شامل «طلب حدود پنج هزار میلیارد تومان، محکومیت ۴۸۰ میلیارد تومان و تاخیر تادیه بازپرداخت این مبالغ از سال ۱۳۹۳ تاکنون» است. او همچنین از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواست تا به لحاظ «سوابق و حجم گسترده‌ی معاملات گذشته، حال و آینده»‌ی این نهاد در شهرداری تهران «با شفافیت و قاطیعت تمام موضع خود را در ارتباط با این پرونده و پرونده های مشابه پیدا و پنهان» اعلام کند.

به گفته‌ی جواد حق‌شناس، «تمامی شرکت‌ها و سازمان‌های شهرداری فقط باید از شرکت سیماچوب خرید کنند» و ما‌به‌التفاوت پولی که بابت ترک تشریفات پرداخت شده، ناپدید شده است. شرکت سیما چوب (سهامی خاص) به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تعلق دارد.

او همچنین پرسیده است: تشکیل حدود ۳۰ شرکت و موسسه در قالب هلدینگ یاس چه داستانی است و چه مقدار هولوگرام و تراکم با چه ماموریت‌هایی به این شرکت‌ها واگذار شده است؟

به نوشته‌ی وب‌سایت امتداد، هلدینگ یاس در «معاملات کلان شهرداری تهران، صداوسیما، خریدهای خارجی سپاه و دور زدن تحریم‌ها» فعال بوده است. این سازمان اقتصادی در سال ۱۳۹۶ و درپی افشای فساد ۱۳هزار میلیارد تومانی منحل شد. به استناد روزنامه‌ی رسمی کشور، مراحل تصفیه‌ی هلدینگ یاس پس از گذشت چهار سال همچنان ادامه دارد.

در همین رابطه، رسانه‌های اصلاح‌طلب در چند ماه گذشته نوشته‌اند که حلقه‌ی هلدینگ یاس برای تصاحب شهرداری تهران و دولت خیز برداشته‌اند. برای نمونه، وب‌سایت رویداد۲۴ در شهریورماه ۱۴۰۰ نوشت که مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران در دولت ابراهیم رئیسی روابط نزدیکی با مسعود مهردادی دارد.

به نوشته‌ی رویداد۲۴، «از اسفندماه سال ۱۳۹۳ مسعود مهردادی به نمایندگی از مهدی صفری در جلسات هیئت مدیره شرکت توسعه اعتماد مبین حضور پیدا می‌کرده است»، این درحالی است که براساس روزنامه رسمی، مهدی صفری از مرداد ماه ۱۳۹۹ به عنوان مدیرعامل شرکت توسعه اعتماد مبین انتخاب شده است.

مهمترین گره در پرونده‌‌ی فساد هلدینگ یاس به شرکت رسا تجارت برمی‌گردد که از مسعود مهردادی به عنوان یکی از مدیران عامل آن یاد شده است. این شرکت، که دارای زیرمجموعه‌های متعددی است، در جریان تحقیق‌و تفحص شورای شهر تهران به فساد گسترده‌ و پرداخت رشوه متهم شد.

به نوشته‌ی رویداد۲۴، کارگزاری رسا تجارت مبین (یاس) یکی از هشت کارگزاری‌ بود که طبق مصوبه شورای شهر تهران قرار بود با بهره‌گیری از امکانات مالی خود (نقدی و غیرنقدی) پاسخگوی طلبکاران شهرداری باشد. تملک املاک واقع در طرح‌های عمرانی شهرداری و ارائه اسناد نسبت به وصول طلب خود صرفاً در قالب ملک یا تراکم از دیگر وظایف این شرکت در قرارداد با شهرداری عنوان شده است.

در جریان علنی شدن فساد، این شرکت انحلال خود را اعلام کرد اما براساس گزارشی که رویداد۲۴ منتشر کرده، «در آدرس همین شرکت، آدرس شرکتی دیگر به نام گروه تخصصی تجارت الماس مبین ثبت شده که تقریبا همان فعالیت شرکت اصلی را در قالب دیگر انجام می‌داده است. در هیئت مدیره شرکت الماس مبین نیز تقریبا تمام اعضای شرکت رسا تجارت حضور داشته‌اند».

براساس روزنامه رسمی، مسعود مهردادی از تاریخ بهمن ۱۳۸۹ تا بهمن ۱۳۹۱ رئیس هیئت مدیره گروه تخصصی تجارت الماس مبین بوده است. این دوره همزمان است با دوره‌ای که در گزارش تحقیق و تفحص شورای شهر تهران به عنوان بازه‌ی تخلف نام برده شده است. براین اساس، حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان از اموال شهرداری تهران بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ به زیرمجموعه‌‌های اقتصادی سپاه پاسداران منتقل شده است.

در حال حاضر اطلاعاتی از شرکت رسا تجارت در آرشیو وب‌سایت روزنامه رسمی کشور موجود نیست و جست‌وجوی نام این شرکت، ما را به شرکت‌هایی با عنوان رسا تجارت اما با پسوند‌های دیگر می‌رساند که می‌توان به شرکت رسا تجارت مبین اشاره کرد. در توضیح شرکت رسا تجارت مبین در وب‌سایت روزنامه رسمی، آگهی پردازش تصویر رایان نیز دیده می‌شود. شرکتی که در سال ۱۳۹۶ به همراه شرکت رسا تجارت مبین از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد.

در گزارش تحقیق و تفحص شورای شهر، که تیرماه ۱۴۰۰ منتشر شد، شورای شهر تهران خواستار تعقیب قانونی متهمان شرکت رسا تجارت شد. موضوعی که نشان‌ می‌دهد احکام صادر شده دررابطه‌ با پرونده هلدینگ یاس و ابعاد رسیدگی به آن در آخرین سال‌های دهه‌ی ۹۰ ناکافی بوده است.

شرح اتهامات و محکومیت‌ها

عناوین شغلی: از اعضای اصلی هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه و عضو هیئت مدیره شرکت‌های زیرمجموعه سپاه
اتهام‌ها: مشارکت در کلاهبرداری، پولشویی و تصاحب غیرقانونی
محکومیت‌‌ها: در دادگاه غیرعلنی به دو سال حبس تعزیری محکوم شد
محل زندگی: تهران